काठमाडौँ। विश्व टेस्ट च्याम्पियनसिपको उपाधि दक्षिण अफ्रिकाले जितेको छ ।
भर्खरै सम्पन्न फाइनल खेलमा डिफेन्डिङ च्याम्पियन अस्ट्रेलियालाई ५ विकेटले पराजित गर्दै दक्षिण अफ्रिका च्याम्पियन बनेको हो । दक्षिण अफ्रिकाको टोली क्रिकेटको कुनै पनि ढाँचामा पहिलो पटक विश्व च्याम्पियन बन्यो ।
अष्ट्रेलियाले २८२ रनको लक्ष्य दिएको थियो, जुन दक्षिण अफ्रिकाले हासिल गर्यो । यो टेस्टमा दक्षिण अफ्रिकाको तेस्रो ठूलो सफल रन चेज हो । यससँगै, दक्षिण अफ्रिका पहिलो पटक डब्लुटीसीको विजेता बनेको छ, जबकि अष्ट्रेलियाली टोलीले उपाधि रक्षा गर्न सकेन ।
पहिलो इनिङमा अग्रता लिए पनि अस्ट्रेलियाको टोली च्याम्पियन बन्न असफल भयो । डिफेन्डिङ च्याम्पियन अस्ट्रेलियाले दक्षिण अफ्रिकालाई २८२ रनको लक्ष्य दिएको थियो तर दक्षिण अफ्रिकाले पाँच विकेट गुमाउँदै २८५ रन बनाएर जित हात पार्यो ।
दक्षिण अफ्रिकाले २७ वर्षको अन्तरालपछि आइसीसी उपाधि जितेको छ । टोलीले अन्तिम पटक १९९८ मा नकआउट ट्रफी (अहिले च्याम्पियन) जितेको थियो । टेम्बा बभुमाको नेतृत्वमा रहेको टोलीले यो उपाधि खडेरी समाप्त गर्दै लर्ड्स मैदानमा ऐतिहासिक जित दर्ता गरेको हो ।
दक्षिण अफ्रिकाको जितमा कप्तान बभुमा र एडेन मार्करामको योगदान धेरै महत्त्वपूर्ण रह्यो । यी दुई ब्याट्सम्यानले तेस्रो विकेटको लागि १४७ रनको साझेदारी गर्दै टोलीको जितको जग बसाले ।
लर्ड्समा खेलिएको फाइनल खेलमा दक्षिण अफ्रिकाले टस जितेर डिफेन्डिङ च्याम्पियन अष्ट्रेलियालाई पहिले ब्याटिङको लागि आमन्त्रित गरेको थियो ।
पहिलो इनिङमा अस्ट्रेलियाले ब्यू वेबस्टर र स्टिभ स्मिथको अर्धशतकको मद्दतले २१२ रन बनाएको थियो । यस क्रममा कागिसो रबाडाले कुल पाँच विकेट लिए ।
साथै, दक्षिण अफ्रिकाको पहिलो इनिङ १३८ रनमा समाप्त भयो, जसले गर्दा अस्ट्रेलियाले ७४ रनको अग्रता लियो ।
यस अवधिमा कप्तान प्याट कमिन्सले कुल छ विकेट लिए । अष्ट्रेलियाले दोस्रो इनिङमा मिचेल स्टार्कको अविजित अर्धशतकको मद्दतले २०७ रन बनायो र कुल २८१ रनको अग्रता हासिल गर्यो ।
२८२ रनको लक्ष्य पछ्याउँदै दक्षिण अफ्रिकाले एडेन मार्करामको अविजित शतक र कप्तान टेम्बा बभुमाको अर्धशतकको आधारमा चौथो दिन पाँच विकेट गुमाएर २८२ रन बनाएर उपाधि जित्यो । दक्षिण अफ्रिका विश्व टेस्ट च्याम्पियनसिपको उपाधि जित्ने तेस्रो टोली हो ।
यसअघि अष्ट्रेलियाले २०२१–२३ सिजनको उपाधि जितेको थियो। त्यसैगरी, न्युजिल्याण्डले भारतलाई हराउँदै २०१९–२१ सिजनको उपाधि जितेको थियो ।
फाइनलमा पुग्ने टोलीहरूको निर्णय कसरी गरिन्छ ?
विश्व टेस्ट च्याम्पियनसिप अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आईसीसी) द्वारा आयोजित एक प्रतिष्ठित प्रतियोगिता हो । यो दुई वर्षे प्रतियोगिता हो जसमा सबैभन्दा धेरै टेस्ट खेल जित्ने शीर्ष दुई टोलीहरू बीच फाइनल खेलाइन्छ ।
विश्व टेस्ट च्याम्पियनसिपको लिग चरणमा कुल नौ टोलीले भाग लिन्छन् । यसमा भारत, अष्ट्रेलिया, इङ्गल्याण्ड, न्यूजील्याण्ड, पाकिस्तान, दक्षिण अफ्रिका, वेस्ट इन्डिज, श्रीलंका र बंगलादेश समावेश छन् ।
प्रत्येक टोलीले ६ वटा शृङ्खला खेल्नेछन् जसमा तीन घरेलु र तीन बाहिरी शृङ्खलाहरू समावेश छन् । प्रत्येक शृङ्खलामा २–५ टेस्ट खेलहरू हुन सक्छन् । फाइनलमा पुग्ने टोलीहरूको छनोट लिग चरणमा टोलीहरूको अंक प्रतिशतको आधारमा गरिन्छ ।
